Een Napoleontische schat uit Naarden
Tijdens een zoektocht op Marktplaats deed ik een bijzondere ontdekking: een originele stadstempel uit de Napoleontische tijd met het opschrift “maire de Naarden & Bussem”. Deze zeldzame vondst vertelt het verhaal van onze vestingstad in de periode dat Nederland deel uitmaakte van het Franse Keizerrijk van Napoleon. Een uniek stukje geschiedenis, eindelijk weer terug in Naarden!
Een bijzondere vondst: de Napoleontische stadszegel van Naarden & Bussem
Als verzamelaar van militaire objecten die te maken hebben met de Hollandse Waterlinies — en in het bijzonder met de Vestingstad Naarden — speur ik regelmatig Marktplaats af op zoek naar bijzondere vondsten. Onlangs stuitte ik op iets wat meteen mijn aandacht trok: een oude lakstempel met de inscriptie “maire de Naarden & Bussem”.
Na wat onderzoek bleek het niet zomaar een stempel te zijn, maar een Napoleontische stadszegel uit de tijd dat Nederland onderdeel was van het Franse Keizerrijk. Een unieke ontdekking — en voor mij als verzamelaar een klein geluksmoment!
Een stukje geschiedenis
De tekst op de stempel verwijst naar de burgemeester (maire) van Naarden en Bussum. In die tijd, tussen 1810 en 1813, vielen beide plaatsen onder Frans bestuur. Bussum was toen nog geen zelfstandige gemeente — dat gebeurde pas in 1817 — en daarom de gedeelde naam. De stempel is waarschijnlijk gebruikt in het oude stadhuis van Naarden, in de periode dat wij deel uitmaakten van Napoleons Keizerrijk. Best bijzonder om zo’n tastbaar stukje geschiedenis in handen te hebben!
Napoleon in Naarden
Even terug in de tijd: Napoleon Bonaparte was van 1804 tot 1814 keizer van Frankrijk. In 1810 lijfde hij het Koninkrijk Holland officieel in bij zijn rijk, waardoor ook Naarden onder Frans gezag kwam.
In 1811 bracht Napoleon zelf een bezoek aan de vesting Naarden om de verdedigingswerken te inspecteren. Hij lunchte toen bij het huis van secretaris Thierens, samen met inspecteur-generaal Cornelis Kraijenhoff, de man die veel van de Hollandse Waterlinies heeft ontworpen.
De adelaar als symbool
Tijdens Napoleons bewind was de gekroonde adelaar hét symbool van macht en propaganda. Deze verving de traditionele Franse lelie en verscheen werkelijk overal: op uniformen, documenten, koetsen en dus ook op officiële gemeentestempels. Het Franse woord mairie betekende gemeente, en maire stond voor burgemeester. In die tijd had iedere gemeente en départementen zijn eigen stempel, vaak voorzien van de adelaar.
Van machtssymbool tot erfstuk
Na de val van Napoleon in 1813 veranderde alles. In Frankrijk werd het bezit van een adelaar, gezien als verraad — een teken van trouw aan de gevallen keizer. De symbolen werden massaal vervangen door de Franse lelie. In Nederland ging dat wat rustiger. Veel stempels bleven bewaard, het gemeentebestuur koos ondanks ze makkelijk vernietig konden worden hier niet voor. Zo bleven ze bestaan als stille herinnering en souvenir aan de Napoleontische tijd. De stempels verdwenen uit de kast van het stadhuis en kwamen in particulieren handen.
Terug in Naarden
Deze bijzondere stadstempel van Naarden & Bussem is dus niet zomaar een oud voorwerp, maar een tastbaar stukje geschiedenis uit de tijd van Napoleon. Er zijn er maar weinig van bewaard gebleven ondanks dat iedere gemeente een eigen stempel had, wat deze vondst extra speciaal maakt.
En het mooiste? De stempel is weer terug in Naarden, de plek waar hij ruim tweehonderd jaar geleden waarschijnlijk is gebruikt.
Ontdek de verhalen van de Vesting
De geschiedenis van Naarden leeft nog altijd tussen de wallen, bastions en kanonkelders. Bij Vesting Adventure combineren we deze rijke historie met sportieve en avontuurlijke activiteiten. Of je nu komt voor een wandeling, een podwalk of een workshop boogschieten — overal voel je de echo van het verleden.
Benieuwd naar meer bijzondere verhalen en vondsten uit de vesting? Kom eens langs of volg ons online, en ontdek zelf de geheimen van de Vestingstad Naarden. We hebben ook een leuke gratis audiotour voor je klaar staan, trek je wandelschoenen maar alvast aan. Stadswandeling Naarden-vesting
